تذکر این نکته نیز لازم بهنظر میرسد که متون زیر، بهعلت نایاب بودن اسناد حزب کمونیست ایران و از جمله مجلهٔ ستارهٔ سرخ، از ترجمههای موجود بهزبان روسی نخست بهفرانسه و سپس بهفارسی برگردانده شده است.
در دوران رضاخان و پسرش، مجلسها آلتدست حکومت پهلوی بودند مگر در مواردی استثنائی که، بهعلت افزایش قدرت مردم، در پارهئی از شهرها ارتجاع پهلوی مجبور بهعقبنشینی میشد.به هنگام انتخاب مجلس هفتم، در تابستان ۱۳۰۷،اعلامیهئی بهامضای کمیتهٔ مرکزی فرقهٔ [حزب] کمونیست ایران نشر یافت که چندی بعد اعلامیهٔ دیگری در ردّ آن منتشر شد. ما با انتشار این دو اعلامیه، که بیانگر دو طرز تفکر در درون کمیتهٔ مرکزی حزب بود، بهیک بحث اساسی اشاره میکنیم. ناگفته نباید گذاشت که یکی از قدیمیترین اعضای آن حزب، سیروس بهرام (محمد آخوندزاده) که خود یکی از کاندیداهای انتخاباتی دوره بوده است، چندی پیش ضمن انتشار خاطراتش *[۱] اعلامیهٔ نخستین را بهجناح مخالف خویش (یعنی جناح چپ بهرهبری سلطانزاده) و اعلامیهٔ دوم را بهخود منتسب داشت. امّا با توجه بهسیاست عمومی که همواره جناح چپ حزب دنبال میکرد، بهنظر ما منطقیتر میآید که اعلامیهٔ اوّل از جناح راست و اعلامیهٔ دوّم از جناح چپ حزب بوده باشد.